Łemkowszczyzna zapamiętana

Łemkowszczyzna zapamiętana
Łemkowszczyzna zapamiętana. Opowieści o przeszłości i przestrzeni

Autor: Patrycja Trzeszczyńska

Tytuł: Łemkowszczyzna zapamiętana : Opowieści o przeszłości i przestrzeni

Wydawnictwo: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Wymiary: 16,5 x 23,5 cm

Seria: ANTHROPOS

Oprawa: Miękka ze skrzydełkami

Ilość stron: 444

Rok wydania: 2013

ISBN: 978-83-233-3487-3

EAN: 9788323334873

O książce:

Zamiarem autorki było dotarcie do mechanizmów budowania obrazów przeszłości, uzgadniania ich zawartości i wykorzystywania dla grupowych celów, a także zrozumienie autotematyczności Łemków.



Spis treści:

Wstęp

Problem badawczy

Stan badań

Struktura książki

 

1. Przedmiot i metoda badań

1.1. Założenia teoretyczne

1.2. Zakres terytorialny i czasowy pracy. Podstawowe pojęcia: pamięć, przestrzeń,  

autoprezentacja, narracja

1.3. Metodologia. Techniki i narzędzia badawcze

1.4. Metoda biografi czna w naukach społecznych i jej zastosowanie do analizy piśmiennictwa

       łemkowskiego

1.5. Omówienie przebiegu badań i źródeł danych

 

2. Przeszłość Łemków jako materia pamięci zbiorowej

2.1. Łemkowie – kontekst historyczny i kulturowy

2.1.1. Terytorium, etnonim, etnogeneza, wyznanie, tożsamość etniczna i odrębność kulturowa

2.1.2. Dzieje najnowsze Łemków. Wykorzenienie

2.1.3. Wysiedlenia do USRR

2.1.4. Wysiedlenia w ramach akcji „Wisła” 

2.1.5. Życie wysiedleńców w Polsce

2.1.6. Życie wysiedleńców w USRR

2.2. Tożsamość kulturowa Łemków

 

3. Łemkowska pamięć kulturowa

3.1. Pojęcie pamięci i jego zastosowanie w przypadku społeczności Łemków

3.2. Łemkowska pamięć i zapominanie

3.3. Przestrzeń i genius loci jako składniki łemkowskiej pamięci kulturowej

 

4. Opowiadanie przeszłości. Pamięć w twórczości wspomnieniowej

4.1. Autobiografizm i literatura dokumentarna

4.2. Pamiętniki i relacje wspomnieniowe Łemków – wprowadzenie

4.3. Motywacje napisania i typologia łemkowskich pamiętników

4.4. Konstrukcja wspomnień i budowanie narracji w typie świadectwa, wyznania i apoteozy:    

       pamiętnik, autobiografia, impresje

4.4.1. Łemkowskie pamiętniki

4.4.2. Łemkowskie autobiografie

4.4.3. Łemkowskie impresje

4.5. Pomiędzy monografią, samoobroną i kroniką z dziejów

4.5.1. Monografie łemkowskich wsi

4.5.2. Samoobrona Łemków

4.5.3. Zbiory wspomnień

4.6. Pamiętniki konkursowe i łemkowskie projekty historii mówionej

4.7. Podsumowanie. Strategie autoprezentacyjne w piśmiennictwie Łemków

 

5. Opowiadanie przeszłości. Pamięć w narracjach Łemków z obu stron granicy (na przykładzie

    byłych i obecnych mieszkańców Komańczy)

5.1. Pamięć Łemków w świetle wywiadów

5.1.1. Pamięć Łemków – współczesnych mieszkańców Komańczy

5.1.2. Pamięć wysiedleńców z Komańczy na Ukrainie

5.2. Miejsce dawne, miejsce codzienne dla tych, którzy wrócili, i tych, którzy zostali

5.2.1. Najstarsze dzieje

5.2.2. Wojenne opowieści

5.2.3. Wysiedlenia

5.2.4. Nowa Komańcza

5.3. Miejsce wyobrażone w narracjach Łemków z Ukrainy

5.3.1. Dawna Komańcza, dawne życie

5.3.2. Wojna i wysiedlenia

5.3.3. Życie na radzieckiej Ukrainie

5.3.4. Komańcza w pamięci

5.4. Podsumowanie. Porównanie obrazów miejsca stworzonych przez rozmówców z obu stron    

       granicy

 

Zakończenie

Bibliografia

Пам’ять Лемкiвщини. Розповiдi про минуле i простiр

The Lemko Land Remembered: the Stories about the Past and Space

O książce "Łemkowszczyzna zapamiętana"

Książka poświęcona jest problemowi antropologicznego badania pamięci na przykładzie pamięci Łemków w Polsce i na Ukrainie. Zaprezentowane zostały tu praktyki narracyjne Łemków tryb ich konstrukcji, treść, którą są wypełniane oraz sposoby posługiwania się nimi w strategiach grupowej autoprezentacji. Punktem wyjścia stało się pytanie o to, co i jak prezentują łemkowskie narracje wspomnieniowe, do kogo są adresowane, jaki użytek czynią z nich Łemkowie. Zamiarem autorki było dotarcie do mechanizmów budowania obrazów przeszłości, uzgadniania ich zawartości i wykorzystywania dla grupowych celów, a także zrozumienie autotematyczności Łemków. W oparciu o źródła zastane (kilkadziesiąt łemkowskich relacji wspomnieniowych opublikowanych w Polsce i na Ukrainie) oraz wywołane (wywiady z obecnymi i byłymi, żyjącymi dziś na Ukrainie, mieszkańcami jednej z łemkowskich wsi) autorka prześledziła pracę pamięci, ukazała dominujące treści pamięci łemkowskiej oraz związane z nimi strategie autoprezentacji.