Autor: Michał Łuczaj
Tytuł: Cerkwie, kapliczki i figury przydrożne Zamieszańców
Wydawca: Krośnieńska Oficyna Wydawnicza
Rok wydania: 2013
Ilość stron: 60 s.
Oprawa: twarda
Format: B5
ISBN: 9788363937201
Kapliczki i figury to uniwersalne znaki wiary chrześcijańskiej, niezależnie od obrządku. Wyrzeźbiony w drewnie czy wykuty w kamieniu święty, obojętnie kto go stworzył, zawsze będzie miał takie same insygnia i tylko krzyż z dodatkowym ramieniem wskaże na wschodni obrządek. Większość kapliczek i figur wykonanych jest z piaskowca, pochodzącego ze złóż czarnorzeckich. Ich twórcami byli kamieniarze-artyści z zamieszańskich wsi, tworzący także na zamówienie parafii rzymskokatolickich i wiernych tego obrządku.
Najstarsza kapliczka na Zamieszańszczyźnie, wzniesiona w 1711 roku, znajduje się w Krasnej. Pod koniec XIX wieku jej górną część przebudowano. W Węglówce podziwiać można kamienną kapliczkę z 1831 roku oraz wykutą z piaskowca, niedawno odrestaurowaną kapliczkę z 1834 roku. Dominują natomiast obiekty z końca XIX i początku XX stulecia. Kapliczki są nie tylko dowodem głębokiej wiary mieszkańców. Upamiętniają ważne dla lokalnej społeczności wydarzenia: epidemie chorób, pożary, powodzie, epizody wojenne, zniesienie pańszczyzny, powstania. Stawiano je w podzięce Bogu za ocalenie życia, uratowanie przed pożarem, cudowne wyleczenie z choroby, szczęśliwy powrót z emigracji, narodziny długo oczekiwanego dziecka.
Prezentowane w albumie zamieszańskie cerkwie i kapliczki znajdują się w miejscowościach Czarnorzeki, Węglówka, Krasna, Gwoździanka, Blizianka, Oparówka, Pietrusza Wola, Bonarówka, Jabłonica Polska, Rzepnik, Wólka Bratkowska.