Cmentarz łemkowski w Żydowskim

Żydowskie to nieistniejąca wieś w okolicach Krempnej, w Beskidzie Niskim, leżąca w obszarze Magurskiego Parku Narodowego. Po II wojnie światowej mieszkańcy (w większości grekokatolicy) zostali wysiedleni głównie do ZSRR a we wsi urządzono PGR. Dziś możemy tam spotkać jedynie pozostałości po rolniczym gospodarstwie, placówkę badawczą Uniwersytetu Przyrodniczego w Krakowie oraz kilka łemkowskich krzyży przy drodze.

W części północnej wsi znajdujemy pozostałości po cmentarzu łemkowskim oraz ślady po starej cerkwi grekokatolickiej, prawdopodobnie z XIX wieku (małe fragmenty muru, chrzcielnica i krzyż). Jest to jednocześnie pierwszy przystanek ok 2,5-kilometrowej ścieżki przyrodniczej "Kiczera" im. prof. Jana Rafińskiego.

Cmentarz składa się z dwóch części rozdzielonych wąskim potokiem.  W pierwszej znajduje się kilkanaście, dobrze zachowanych nagrobków oraz miejsce po cerkwisku zaś kilka metrów dalej, w drugiej części kilka. Dziś nie do końca jest jasne czy w tym miejscu istniały dwa cmentarze czy jeden podzielony strumieniem.

Jak dotrzeć do Żydowskiego

Do wyboru mamy dwa warianty - samochodem lub pieszo.  W centrum Krempnej znajdziemy kierunkowskaz wskazujący drogę do Żydowskiego. Jest to co prawda droga asfaltowana, ale już w Krempnej kierowcy są ostrzegani, że droga była dawno nie remontowana. Początkowo droga jest bardzo dobra co może dawać złudzenie, że to ostrzeżenie jest stare i niekatulane. Niestety nic bardziej mylnego - jak kończą się zabudowania tak kończy się równy asfalt. Droga zaczyna bardziej przypominać ser szwajcarski z głębokimi dziurami i koleinami, dlatego samochodem osobowym do samego Żydowskiego może być trudno dojechać.

Drugim rozwiązaniem jest piesza wędrówka zielonym szlakiem, który prowadzi z Krempnej do Ożennej. Do Żydowskiego prowadzi on wzdłuż tej drogi asfaltowej, od lat nieremontowanej.

Tekst i zdjęcia Magda Chudzik www.resfoto.pl